۱۱توصیه در باب “طراحی بر پایه‌ی مشاهده”

چگونه به مشاهده‌ای عالی در طراحی برسیم؟ برای اکثر هنرجویان، طراحی یک متد اصلی برای تحقیق، جستجوی بصری، توسعه و برقراری ارتباط ایده‌هاست. آنچه در زیر آمده است، یک لیست راهنما برای هنرجویان است تا با توجه به آن، بتوانند مقدار بیشتر از واقعیت را در آثارشان پیاده کنند.

نکته۱: به چیزی که طراحی می‌کنید “نگاه” کنید

یکی از اشتباهات اساسی که معمولا در طراحی رخ می‌دهد، اشتباه در نگاه کردن به موضوع طراحی است. بسیاری از هنرجویان مدل را آنطور که دوست دارند دیده شود طراحی می‌کنند، نه دقیقا آن چه که هست. تنها راه ضبط شکل، تناسب و جزئیات این است که با دقت به منبع اطلاعاتی آن نگاه کنید. حافظه‌ی انسان کافی نیست. فرم‌ها، سایه‌ها و جزئیات در حالی که درست روبروی شما قرار دارند، به اندازه‌ی کافی در حین انتقال‌شان سخت هستند. برای اینکه مدل را درست بررسی کنید، مدام باید با یک ریتم، چشمتان بین مدل و کاغذ رفت و آمد کند. نه فقط یک بار، دو بار؛ بلکه به صورت مداوم.

حتی اگر روی یک موجود تخیلی کار می‌کنید، باید بر اساس بررسی مشاهدات کار کنید. قطعاتی از منابع تصویری از دنیای واقعی را بررسی کنید، مردم، حشرات، موجودات، هر آنچه که هست… فقط از روی تخیل و ذهن خود کار نکنید.

نکته۲: هر زمان که امکانش بود، از اجسام واقعی طراحی کنید

عبارت “طراحی بر پایه‌ی مشاهده” معمولا به طراحی از دنیای واقعی گفته می‌شود. اگر از هر معلم یا استاد هنری بپرسید، لیستی از مزایای طراحی از موضوعات‌ی که مقابل شما هست را برایتان خواهند گفت. تغییر شرایط نوری، بافت‌های قوی، دیدن موضوع از زوایای گوناگون، بو و احساسی که در محیط جریان دارد و در نهایت تبدیل آنها از ۳بعد به ۲بعد سخت‌تر است. اما اغلب نتایج غنی‌تر و معتبرتر است.

کار کردن از روی عکس هم مثال دیگریست، برخی از مناظر و مدل‌های زنده در شرایط کلاسی مهیا نیستند. پس می‌توان در یک چنین شرایطی از عکس‌ها و منابع دیگر برای طراحی استفاده کرد.

نکته۳: کپی نکنید!

کپی از روی عکس و یا هر منبع دیگری، و در ادامه اضافه کردن تون و رنگ به آن، به هیچ وجه قابل قبول نیست. چنین روشی شامل حداقل مهارت شماست. در این صورت کارتان بی روح، و کم مایه خواهد بود. این کار را انجام ندهید.

نکته۴: پرسپکتیو را درک کنید

هر موضوعی که دورتر است، کوچکتر به نظر می‌آید. تکرار این تغییر مقیاس روی کاغذ را پرسپکتیو می‌گویند. منابع زیادی در خصوص پرسپتیو و انواع آن وجود دارد. سعی کنید پرسپکتیو را به صورت دقیق درک کنید تا بتوانید عمق را به خوبی روی سطوح دوبعدی شبیه سازی کنید.

نکته۵: قبل از اضافه کردن جزئیات؛ از خطوط راهنما و فرم‌های اولیه استفاده کنید تا به تناسبات برسید.

بسیاری از هنرجویان از جزئیات ریز شروع به طراحی می‌کنند. (به عنوان مثال از چشم‌ها) و سپس به تدریج به دیگر جاها می‌رسند. در نهایت به طراحی که بی‌ریخت، بی‌تناسب است می‌رسند.

اگر از روی عکس کار می‌کنید، می‌توانید از یک شبکه‌بندی استفاده کنید تا توانایی ایجاد تناسبات دقیق‌تر را بدست آورید. این روش به شما این اجازه را می‌دهد تا روی نقاط خاصی متمرکز شوید و تناسبات آن ناحیه را اصلاح کنید. این تکنیک  وقتی که جزئیات زیادی برایتان اهمیت دارد می‌تواند یک استراتژی خوبی به حساب بیاید.

اما اگر از روی مدل زنده یا طبیعت بی‌جان کار می‌کنید، طراحی خطوط اصلی به صورت بسیار ساده قبل از اضافه کردنِ جزئیات کمک کننده خواهد بود. در حالی که این کار را انجام می‌دهید باید به صورت مداوم خطوط، زوایا و اندازه‌ی اشیاء را نسبت به موضوعات کناری‌اش بسنحید.

نکته۶: روی بیضی‌ها محتاط باشید

بیضی، شکلی که روی مقاطع اجسامِ استوانه‌ای دیده می‌شود، مثل بطری‌ها یا شیشه‌های استوانه‌ای. اگر هنرجو به آنچه طراحی می‌کند، نگاه نکند، این شکل به صورت آنی سیگنال‌هایی را ارسال می‌کند و خبر از یک ناهماهنگی می‌دهد!. تمامی بیضی‌ها مهم نیست از چه زاویه‌ای، باید به صورت گرد و تمیز باشند.

نکته۷: خطوط محیطی را کم‌رنگ در نظر بگیرید

هنگامی که با جزئیات زیاد طراحی می‌کنید، با توجه به تغییرات ظریف در شکل و فرم. تمایل طبیعی در یک هنرجوی تازه کار این است که  خطوط محیطی هر موضوع را پررنگ می‌کند تا مطمئن شود موضوع مورد نظر دیده می‌شود. این کار را نکنید!

اگر یک کارتون یا تصاویر گرافیکی دیگری کار می‌کنید، ممکن است این تکنیک را به کار گیرید، ولی برای یک نقاشی طبیعی، هیچ‌گاه توصیه نمی‌شود.

نکته۸: مقدار قابل قبولی از کنتراست را داشته باشید

وقتی به مرحله‌ی اضافه کردن Tone به طراحی‌تان رسیدید، به جسم واقعی‌اش نگاه کنید. ببینید کجای آن روشن و تاریک است و آنچه که می‌بینید را کپی کنید. در یک وضعیت طبیعی، موضوع شما یک محدوده‌ی طبیعی از تون را شامل خواهد شد. محدوده‌ای میان سفید مطلق تا تاریکی مطلق. خاکستری‌های متنوع که معمولا در محدوده‌ای ۹تایی خلاصه‌ می‌شود. بیشتر از این ضروری نیست، کمتر از آن هم کافی نیست. تون هیچ‌گاه نباید از روی حدس و گمان روی کار پیاده شود.

نگته۹: ساخت سطح و بافت

هنگامی که یک طراحی بر پایه‌ی مشاهده انجام می‌دهید،  از انواع تماس مداد با کاغذ و هاشورها باید استفاده کنید تا سطح و بافت را ایجاد کنید. قبل از استفاده از تکنیک‌هایی از قبیل: هاشور- اریب‌ها – خطوط تیره – نقطه‌ها – لکه‌ها و…، به خوبی فکر کنید.

نکته۱۰: اضافه یا حذف جزئیات در صورت لزوم

برخی از هنرجویان در طراحی از موضوعات پیچیده منصرف می‌شوند. طراحی از درختان، گیاهان و یا بوته‌ها، نیازی نیست تا هر دانه از برگ‌ها را سرجای خودش قرار دهید. وقتی یک پرتره طراحی می‌کنید، نیازی نیست تا هر تار مو را بکشید. یک هنرمند همیشه می‌تواند انتخاب کند که چه چیزی در اثر هنری‌اش باشد یا نباشد.

روش‌های زیادی برای به تصویر کشیدن نقاط پرجزئیات وجود دارد، گاهی اوقات با دقت طراحی می‌شود، گاهی هم فقط محدوده‌ی خاصی از آن که بخش‌های دورتر به صورت محو یا هاشور ایجاد می‌شود.

نکته۱۱: سبک کاری یا روح خودتان را داشته باشید

بسیاری از راهنمایی های بالا با هدف کمک به هنرجو برای ایجاد یک طراحی یا نقاشی واقع‌گرایانه بود. این نکته چیزی متفاوت است. این واقع‌گرایانه بودن، لزوما نباید هایپررئالستیک باشد. جاهایی هم باید روح نقاش یا طراح هم وارد کار شود، در لکه‌ها، بی‌نظمی‌ها و … از کمی دیوانگی نترسید!

 در زمینه نقاشی و طراحی بیشتر بخوانید