«دوسالانه‌ی پویانمایی» مؤثرترین جشنواره‌ی ایران است
فطیما یثربی از آن دسته هنرمندان ایرانی است که نه تنها در پویانمایی یعنی تخصص اصلی‌اش و نوآوری‌های بسیاری را وارد کرده است، بلکه در این مسیر انیمیشن را در تلفیق آثار دیگر بسیار آزموده است. فطیما یثربی متولد سال 1354، دانش‌آموخته رشته نقاشی در مقطع کارشناسی و رشته کارگردانی پویانمایی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه تربیت مدرس تهران است. وی از سال ۱۳۸۲ فعالیتش را در زمینه تولید پویانمایی آغاز کرده است و در هفتمین جشنواره پویانمایی تهران جزو هیأت انتخاب بوده است و در هشتمین دوسالانه پویانمایی که همزمان با دهه فجر امسال برگزار می‌شود بر کرسی هیأت داوران نشسته است. از مهم‌ترین آثار او می‌توان به فیلم‌های «صندلی‌ها»، «هیچ»، «لبخند مترسک» و مجموعه دوبعدی «قصه پنج انگشت» اشاره کرد. وی در جشنواره فیلم شانگهای نیز با انیمیشن صندلی‌ها حاضر شد. همچنین یثربی در پروژه Dog jam Guard به کارگردانی بیل پلیمپتون نیز به‌عنوان انیماتور حضور داشته است. آنچه در پی می‌آید گفت‌وگوی «قانون» با ایشان است.
خانم یثربی چه اتفاقی افتاد که یک دانش‌آموخته رشته نقاشی به سمت کارگردانی انیمیشن و پویانمایی رفت؟ جذابیتش برای شما از کجا آغاز شد؟
از همان ابتدا گرایش من به کاریکاتور و کارتون و انیمیشن به عنوان مقوله‌ای جذاب در هنرهای تصویری بود؛ ولی با تشویق‌های پدرم که از دوران کودکی من را با نقاشی‌های معتبر اروپایی و دوران رنسانس آموزش داده بود جذب رشته نقاشی شدم؛ اما سبک آثارم بسیار اغراق‌آمیز و اکسپرسیو بود. تا جایی‌که به کاریکاتور در ابعاد بسیار بزرگ شباهت داشت. شاید اگر دوباره امکان انتخاب داشته باشم باز هم در همان ابتدا نقاشی را انتخاب کنم؛ چون زیربنای انیمیشن و کارتون، طراحی است و نقاشی کمک بسیار خوبی به شناخت رنگ و کمپوزیسیون و غیره است.
روند تولید آثار انیمیشن را چطور ارزیابی می کنید؟ در حالی‌که بسیاری از شرکت‌های تهیه‌کننده سینمایی در دنیا روی آثار انیمیشن هم سرمایه‌گذاری می‌کنند، آیا این اتفاق در ایران هم می‌افتد که یک شرکت فیلمسازی برای تولید انیمیشن سرمایه‌گذاری کند؟
در حال حاضر، شرکت‌های کوچک و بزرگی هستند که گاهی روی طرح‌های کارگردانان انیمیشن به صورت موردی سرمایه‌گذاری می‌کنند که اصلا کافی نیستند. مراکزی چون صبا و صدا و سیما نیز کمتر از پویانمایی‌های مستقل حمایت می‌کنند و بیشتر در زمینه ساخت سریال آن هم با اولویت دادن کمیت بر کیفیت مشغول هستند و این دلیلی است که تولیدات ما بسیار است؛ ولی در مجموع هیچ بازار جهانی برای فروش و ارائه آن‌ها وجود ندارد و این‌ها دلایلی هستند که گاهی کسانی مثل من به تهیه‌کنندگی آثار خودمان می‌پردازیم.
در اکثر جشنوارههای سینمایی جهان، انیمیشن یک بخش از جشنواره است؛ اما در ایران در جشنواره فیلم فجر چنین بخشی وجود ندارد. دلیلش بی‌توجهی به پویانمایی است یا اینکه میزان تولیدات به تعدادی نیست که به آن بپردازند؟
قطعا بی‌توجهی به پویانمایی وجود دارد. می‌بینیم که بیشتر محصولات تولیدشده سینمایی ایران هم در سال‌های اخیر متأسفانه بسیار سطحی بوده و کمدی‌های نازلی تولید می‌شود که مخاطب خود را مثل کودکی فقط برای چند لحظه کوتاه می‌خنداند؛ آن هم به شکلی بسیار بی‌ارزش که هدر دادن وقت و هزینه و انرژی است. در حالی که اگر بودجه یک یا دو تا از فیلم‌هایی از این سنخ به تولید پویانمایی اختصاص می‌یافت -با توجه به پتانسیل جوانان ایرانی- مطمئن باشید که نه تنها در کشور بلکه در جهان، انیمیشن ایران بسیار بسیار گسترده‌تر مطرح می‌شد.
با توجه به اینکه امسال هشتمین دوسالانه جشنواره پویانمایی همزمان با جشنوارههای دهه فجر برگزار می‌شود، این تفکیک جشنواره پویانمایی از بخش سینما را مفید می‌دانید؟
جشنواره پویانمایی کلا دوسالانه برگزار می‌شود و از نظر من، بهترین و مؤثرترین جشنواره در کل ایران است. سطح فیلم‌های ارسالی از اقصی نقاط جهان بسیار بالاتر است و اغلب فیلم‌های ارسال شده بیشتر از 10 جایزه جهانی را کسب کرده‌اند و اکنون می‌خواهند در جشنواره پویانمایی ایران شرکت کنند. اگر چه نسبت به جشنواره فجر با بودجه‌ای بسیار ناچیزتر و با امکاناتی بسیار کمتر برگزار می‌شود ولی تنها این جشنواره است که باعث ارتباط کارگردانان داخلی و خارجی بوده و پویانمایی مستقل ایران را زنده نگه داشته است.
شما با انیمیشن «صندلی‌ها» به جشنواره فیلم شانگهای رفتید و البته داور هفتمین جشنواره پویانمایی هم بودید. تفاوت این جشنواره‌ها را با توجه به اینکه در یکی داور و در دیگری به عنوان شرکت‌کننده حضور داشتید، چطور دیدید؟
جشنواره پویانمایی ایران اصولا چیزی از دیگر جشنوارههای جهانی کم ندارد. فقط شاید زرق و برق و بودجه و جوایز بسیار محدودتری دارد یا بازار فیلم بسیار کوچک و محدودی دارد؛ ولی از لحاظ فیلم‌ها همان فیلم‌هایی که در جشنوارههای معتبری چون اسنی و زاگرب یا انیماموندی و… اکران می‌شوند اینجا نیز حضور دارند، ولی سطح فیلم‌های تولید داخل کمی پایین‌تر است. اگر چه فیلم‌های مستقل بسیار فوق‌العاده‌ای در ایران سالانه تولید می‌شود ولی به علت‌هایی که گفتم از جمله نبود سرمایه‌گذار و حمایت نکردن سازمان‌ها و دولت، فیلم‌های خوب داخلی بسیار کمتر از سطح جهانی خود است. البته در جشنواره امسال هم جزو داوران بخش اصلی جشنواره هستم و در جشنواره قبلی، یعنی دو سال پیش نیز جزو هیأت انتخاب بودم.
شما در تولید یکی از معدود پویانمایی‌های خوب تلویزیونی که مجموعه «قصه‌های کهن» بود با تلویزیون همکاری کردید. این مجموعه نشان داد که پویانمایی ایرانی هم اگر خوب باشد، مخاطب خود را خواهد داشت. بعد از تولید این مجموعه نسبتا موفق، آیا پیشنهادهای تلویزیونی دیگری داشتید؟
بله، به طور مثال قصه سریال پنج‌انگشتی بر اساس اشعار مصطفی رحماندوست در قالب داستان‌های کوتاه یک دقیقه‌ای که 30 قسمت بود به شکل دو بعدی ساخته شد. قصه ضرب‌المثل‌ها به دلیل تکراری بودن موضوع و اینکه تمایل به تجربه انیمیشن در وادی‌های دیگر مانند نماهنگ (موزیک ویدیو) یا مستند انیمیشن داشتم، اجرا نشد که البته ممکن است دوباره این پروژه روی میز کار قرار بگیرد. ولی از مردادماه سال آینده اقدام به ساخت یک مجموعه انیمیشن کودکانه بسیار فانتزی خواهم کرد. البته بعد از اتمام پروژه‌هایی که در دست کار دارم.
شما همیشه تمایل به تجربه‌های مختلف در عرصه‌های هنری دارید. نماهنگ پویانمایی می‌سازید یا حتی برای هنرمندان عرصه موسیقی جلد آلبوم طراحی می‌کنید. در نظر دارید پویانمایی را با هنرهای دیگر تلفیق کنید یا تجربه‌گرایی باعث این می‌شود که به عرصه‌های دیگر هنری هم نزدیک شوید؟
ترجیح می‌دهم پویانمایی را به گونه‌ای دیگر استفاده کنم و عرصه‌های گوناگون را تجربه کنم از جمله نماهنگ که به شکل کاملا حرفه‌ای و مجاز آن تا به حال در ایران کار
نشده است.
فکر می‌کنید هنوز چقدر از آن نگاه سنتی به پویانمایی -که آن را سبکی برای کودکان می‌دانستند- در ایران وجود دارد؟ آیا شما هم مخاطب پویانمایی را بیشتر کودکان می‌دانید؟
در حقیقت، پویانمایی کودک همچنان برای من بسیار جذاب است تا جایی‌که شاید وقتی به دیدن یک پویانمایی کودکانه می‌نشینم لذت من بیشتر از لذت یک کودک باشد، ولی معتقدم پویانمایی‌هایی که مخاطبان آن بزرگسالان هستند و بسیاری از محدودیت‌ها و مرزهای کار برای کودک را ندارند و با صراحت و به شکلی کاملا هنری حرف و درد خود را می‌گویند و بسیار برای من جذاب‌تر از ساخت به شکل سنتی و کودکانه شده است و همچنان انیمیشن کودکان به نظر من بالاترین جایگاه را دارد؛ چراکه کارکرد اولیه پویانمایی این بوده است و اصلا پویانمایی به چنین منظوری پا به عرصه گذاشت.
با توجه به وضعیت فعلی پویانمایی چه برنامه‌هایی برای اجرا دارید؟
در حال حاضر یک مجموعه نماهنگ از آثار رضا یزدانی در دست تولید دارم که دو اثر کاملا پویانمایی دوبعدی و بقیه تلفیق زنده و انیمیشن است و امیدوارم تا پنج ماه آینده به اتمام رسد. در عین حال برای یکی دو نفر از خوانندگان جوان دیگر هم قرار است نماهنگ کار کنم. پروژه فیلم کوتاه زنده انیمیشن پارانوئید من هم آغاز شده که فیلمی بسیار خاص و متفاوت برای خودم است از فضای ذهنی یک بیمار مبتلا به پارانوئید و از مردادماه سال آینده هم سریال کودکانه من کلید خواهد خورد.
این مطلب 0 دیدگاه دارد.